Zoeken in deze blog

maandag 15 juni 2009

Gezegde in het weer: "IJs en weder dienende"

Een collega vroeg het zich af bij het verlaten van het kantoor: "Wat is nu precies het gezegde? ijs en weder dienende?"

Opgezocht via Google:
Bron: http://www.onzetaal.nl/advies/ijsenweder.php

IJs en weder dienende is juist. Het betekent namelijk: 'als ijs en weer dienen', oftewel 'als de (weers)omstandigheden meewerken'. In deze uitdrukking wordt dienen gebruikt in de betekenis 'geschikt, gunstig zijn (voor iets)'. Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) schreef in 1911 het volgende over de uitdrukking: "IJs en weder dienende is het vaste voorbehoud waaronder men hardrijderijen op schaatsen enz. uitschrijft." De betekenis is sindsdien breder geworden: 'als alles goed is, meezit, blijft zoals het is', zoals in 'IJs en weder dienende zitten wij volgende week prinsheerlijk in Parijs.'

Sommigen vermoeden dat de uitdrukking een juridische achtergrond heeft, en denken daarom dat eis en weder dienende juist is; de betekenis zou dan iets zijn als 'als er geen hoor en wederhoor wordt toegepast'. Daar bestaat echter geen enkele aanwijzing voor. Een eis kan niet 'dienen' (een kort geding wel) en weder wordt nergens gebruikt als verkorting van wederhoor. IJs en weder dienende komt met een lange ij al eeuwenlang voor in het Nederlands.

RJ

Gerelateerd:



Geen opmerkingen: